Motor Değişimler:

� Relaksasyon

� Takatsizlik

� Flassid paralize

� Spastik paralize

� Katalepsi

� Hiperkinesis

� Adale kuvvetinde artış

Otonomik Değişimler :

� Nefes alma: Yavaş ritmde, C02 responsunda azalma

� Kardiovaskuler : Yavaş nabız

� Sekresyonda değişim

Metobolizmada Aşırı Davranış Değişimleri:

� Kompulsif Triad

� Somnanbulizm

Hipnoz Fenomeni, denek ile hipnozitör arasındaki karşılıklı ilişkinin kuvvetli oluşuna bağlıdır. Denek kendisini rahatça serbest bırakabilir ve kendini emniyet içinde hissederse hipnozitör-denek ilişkisi tamdır. Denek, hipnozitöre bağlanmakta, onu bir çeşit anne veya baba yerine geçirmektedir. Böylece psikolojik yönden bir regresyon hali söz konusudur. Emosyonel inhibisyondaki bu azalım hipnoz halinde kazanılan bir yetenektir. Hipnotik telkin (HPS), denek bu halde iken çok kere mümkündür ve özellikle hafif trans olduğundan etkilidir. Hipnozda amnezi hali ortaya çıkar. Bu hal, sezilen fikre karşı bir çeşit organizma savunmasıdır (Savunma mekanizması). Katalepsi ise, hareketsizlik olarak, hayvanlarda görülen koruyucu bir fenomendir.

HİPNOZUN

AŞAMALARI

Hipnozda 4 aşama tarif edilir. Bu aşamalar Davis ve Husbandın 0 ile 30 arasındaki numerik ölçeği ile ölçülmektedir. Bu sonuçlar klinik fenomen ile koreledir. Hipnotik derinliğin ölçeği şöyledir :

1- Uyanık/ 2- Hafif hipnoz/ 3- Orta hipnoz/ 4- Derin hipnoz/ ve 5- Çok derin hipnoz. Bu 5li ölçek Lecron tarafından ileri sürülmüştür. Tart, bu ölçeği, elektriksel deri rezistansında azalma ile korele etmiştir. Böylece sempatik aktivitede azalma olmaktadır. Aşamalar arasında kesin sınırlar yoktur, fakat bir aşamadan diğerine geçiş yavaş olur. Şüphesiz, işaretlerin (sign) çoğu, hipnozitörün telkini ve denek tarafından kabul edildiği üzere, zihni kontrol ve psikolojik disiplinin varlığının bir kanıtıdır.

Davis ve Husband, bu ölçeğe göre yaptıkları araştırmalarında, uyuyan yani hipnoz haline geçen deneklerin yarısının orta trans aşamasına ulaşabildiğini bulmuştur.

HİPNOZ ÖNCESİ HAZIRLIK

Deneğe, zihnin ve ruhun bedeni etkilediği söylenir, basit örnekler verilir. Üzüntü ve hazımsızlık, heyecan ve kalp atışında artış gibi, kısacası, hipnozun doğal bir psikolojik fenomen olduğu belirtilir ve hipnoz sırasında olan herşey uyanık halde de olabilir. Basit, açıklamalardan sonra, deneğin istekli ve işbirliği içerisinde olup olmadığı denenmeli ki hipnoz işlemine geçilebilsin. Bu safhada ona, hipnozitörün talimatlarını özlemesi söylenir.

Motivasyon (istek) gereklidir. Deneğin motivasyonunun araştırılması için hipnozitörün iki amaca da ulaşması gereklidir.

Birinci amaç; hastanın sahip olduğu negatif telkinleri yenmek.

İkinci amaç; ona pozitif hedefler bulmak.

Eğer şahsın arzu ettiği bir amacı varsa ve bunun gerçekleşmesini çok istiyorsa onun tüm güçlükleri yenebileceği belirtilir. Birinci meseleye gelince pek çok kişi hipnoz sırasında kendisine kötü bir şey yaptırılacağına veya bir suça itileceğine, utandıracak bir davranışta bulundurulabileceğine inanır. Kişi bu yanlış inançtan kurtarılmalıdır. Eğer bir kimse ahlaken iyi bir kimse ise, hipnoz altında da kötü bir şey yapmaz.

GARANTİ (Hipnoz olacak kişiye güvence vermek)

Daha önce de söylendiği gibi hipnoz tıbbi bir metotdur. Sahne hipnozu ise bu metodun kötüye kullanılmasıdır. Hipnoz, eğitim ve yönetmeliklerle tıptaki yerini almalıdır.

Hastalar şu konulardan emin olmalıdırlar: Onlar zeki olmalıdır koopere etmelidirler. Denek normal bir şekilde uyuyabildiği gibi, normal bir şekilde de uyanabilir. Hipnozdaki uyku, yatıştırıcı ile uyumaya benzemez, bu nedenle kişi gereksiz şeyler konuşmaz. Böylece kendi özel sırlarını hipnozitöre açıklamaz. Diğer taraftan hipnozitör belirli tedbirlerini almalıdır.

Psikiyatrik bir güçlük veya herhangi bir engeli farkettiği an hipnozu durdurmalı, bilgi ve yeteneğinin dışına çıkmamalıdır. Hipnozitör yorgun, stresli veya vesveseli ise, hipnoz yapmaya kalkışmamalıdır. Denek, hipnoza istekli olmalıdır ve kendisine verilen talimatları analiz eder halde olmamalıdır.

Özetlemek gerekirse, hipnozitöre bir öğretmen gözüyle bakılmamalıdır. Hipnozitör, hastasının herhangi bir şüphesi olup olmadığını iyice anlamalı ve bunları gidermelidir. Güven telkin etmeli, hastanın güvenini kazanmalı, ona iyi amaçlar vermeli, motive etmeli ve yeni olanaklar göstermelidir. Hasta şundan emin olmalıdır ki, kendisine verilen talimatlar ona ters gelirse, kesinlikle yapmaz ve istediği an içinde bulunduğu trans halinden çıkabilir.

Hipnoz öncesinde, gerekli olan herşeyi deneğe anlatmak çok önemlidir. Denek tarafından kabul edilebilir telkinler verilmeli ve ifade sade kelimelerle olmalıdır.

TEKNİK

Endüksiyon Metodu (Mantıklaştırma):

Endüksiyonun gerçekleşmesi için, sınırlı bir duyusal giriş (input) ve motor çıkış (output) gereklidir.

Hipnoz işlemini kapsayan 3 tip psikolojik mekanizma vardır:

1- Deneğin kritik etme eyleminin direkt olarak azalması,

2- Deneğin sahip olduğu latent telkin işleminin aktivasyonu,

3- Genel regresyonun başlaması.

Kritik olarak değerlendirmenin ekarte edilmesi gereklidir. Dikkat fikse edilmelidir. Tüm hipnozitörler, ideomotor ve ideoduyusal şartlanmayı kullanırlar. İdeomotor faaliyet, bilinçsiz bir şekilde oluşan adele hareketine sebep olur. (Sallanma fenomeni, gözler yukarı doğru fikse edildiğinde gözü açma güçlüğü). İdeoduyusal faaliyet ise, duyusal hayal gücünü gelişimine neden olur. Bunlar dokunsal, görsel, işitsel ve diğer bazı uyarılarla sağlanabilir.

Hipnoz olayını gerçekleştirebilmek için kullanılan teknikler sonsuzdur. Pasif yapıdaki şahıslar, otoriter tekniklere cevap verirler. Dominant şahıslarda ise daha çok mantıklarına hitap edilerek yaklaşıldığında, başarı sağlanabilir.

Spesifik metotlar 3 grup halinde gösterilebilir:

1- Mekanik metotlar,

2- Rasyonel metotlar,

3- Otoriter  Direkt metotlar,

Mekanik metotlar:

Bu metotda fiksasyon objesi vardır. Bu objeyi kullanmanın nedeni deneği duyusal yönden yormak ve dış dünyadaki uyarılardan uzaklaştırarak kritik etme yeteneğini azaltmaktadır. Burada etken, tekrar etme ve monotonluktur. Böylece denek, bir manada yorulunca dikkati belirli bir yöne çekilebilir. Bir metronom, saatin tik takları, bir sarkaça bakmak, kısa devrelerle verilen ışık tenbihleri gibi mekanik şeyler, tekrarlanan duyusal uyarı olarak kullanılır. Son zamanlarda, beyin dalgalarının senkronize eden bir alet de geliştirilmektedir. Bu alet bir fonik stimulan esasına dayanır. Nabız kontrolünden yararlanarak, deneğin alfa delta ve beta gibi kortikal ritimine uyacak şekilde bir fotik stimulanın frekansı ayarlanabilmektedir.

Rasyonel metotlar:

Kooperesyonun hakim olduğu bir metotdur. Deneğe verilen her bir talimatın nedeni iyice açıklanır. Doğuştan gelen telkin alma gücü çalışır hale sokulur. Telkinler basitten başlanıp, komplike olana doğru gidilerek verilir. Verilen her telkin mantık ölçüleri içindedir. Ayrıca bunların fizyolojik hallere dayandığı da açıklanır. Bu tip yaklaşımında hipnozitör Anne tutumundadır. Bu nedenle şefkat ve emniyet hissi oluşturulur.